راهنمای کامل مراحل چاپ دیجیتال
روش‌های زیادی در صنعت چاپ استفاده می‌شود که یکی از جدیدترین آن‌ها، چاپ دیجیتال است. در این روش می‌توان طرح‌های خلاقه‌ای را برای چاپ تصاویر یا سایر محصولات چاپی (کاتالوگ، بروشور و…) استفاده کرد. کیفیت این چاپ بسیار بالاست و با دستگاه‌های مخصوص آن انجام می‌شود. ورود چاپ دیجیتال به صنعت چاپ و نشر باعث ایجاد یک دگرگونی محسوس در این حوزه شده است. اگرچه از چاپ دیجیتال برای تیراژهای پایین استفاده می‌شود، اما باتوجه‌به مزیت‌هایی که دارد، به‌عنوان یک روش رایج در چاپخانه‌ها محسوب می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با مراحل چاپ دیجیتال آشنا کنیم.
چاپ دیجیتال چیست؟
این روش جدید چاپ بیشتر برای تبلیغات کاربرد دارد که در آن از دستگاه‌های چاپگر جوهرافشان و لیزری استفاده می‌شود. این چاپگرها قادرند تونر (جوهر) را روی سطوح مختلف (شیشه، فلز، بوم، کاغذ، کاغذ عکاسی، کنواس، پارچه، پلاستیک و سنگ مرمر) بریزند و یک طرح بی‌نظیر را ایجاد کنند. در واقع باید چاپ دیجیتال را به‌عنوان یک انقلاب در صنعت چاپ بدانیم که حالا با کمک آن شرکت‌های چاپ می‌توانند سفارش‌های مشتریان را روی هر سطحی اجرا کنند.
چاپ دیجیتال در چاپ تک هم به بهترین شکل و با پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها انجام می‌شود. به‌طوری‌که چاپ دیجیتال کتاب برای مواردی که سفارش‌های در تیراژ پایین باشد، صورت می‌گیرد. اگرچه هزینه چاپ دیجیتال نسبت به سایر روش‌های چاپ بالاتر است، اما چون کیفیت نهایی موردپسند بیشتر مشتریان است، در بسیاری از چاپخانه‌ها سفارش‌های زیادی دارد.
مزیت‌های استفاده چاپ دیجیتال
قبل از اینکه بخواهیم شما را با مراحل چاپ دیجیتال آشنا کنیم، ابتدا بهتر است مزیت‌های این چاپ را بدانید:
- اگرچه هزینه آن نسبت به چاپ افست بسیار بالاتر است و شاید برخی را به این فکر بیندازد که فقط چاپ افست را انتخاب کنند، اما توجه داشته باشید که در تیراژهای پایین، هزینه چاپ دیجیتال کتاب یا هر محصول دیگری، مناسب‌تر خواهد بود.
- سرعت این چاپ بسیار بالاست و با اینکه تعداد مراحل چاپ دیجیتال بیشتر از سایر روش‌هاست، اما دستگاه چاپگر بهتر عمل می‌کند و می‌توانید در مدت‌زمان کوتاه سفارش‌های مشتریان خود را تحویل دهید.
- امکان تغییر طرح یا داده‌ها برای چاپ یکی دیگر از مزیت‌های این روش چاپ است. درحالی‌که شما نمی‌توانید در روش افست داده‌ها را تغییر دهید.
- کارکردن با چاپگرهای دیجیتال آسان‌تر است. درحالی‌که دستگاه‌های فلکسو، گراور یا افست به کم‌رنگی یا پررنگی تصویر حساسیت دارند و به همین دلیل باید یک اپراتور کاربلد و حرفه‌ای با آن‌ها کار کند. در چاپ دیجیتال تک برای کار با چاپگرهای دیجیتال تصمیم‌گیری درباره تصاویر در مرحله آماده‌سازی و درست قبل از چاپ انجام می‌شود.
- در این روش دستگاه چاپگر به رایانه شما متصل می‌شود. سپس می‌توانید طرح یا داده‌ها را مستقیم از رایانه به دستگاه ارسال کنید تا روی سطح موردنظر چاپ را انجام دهد.
- ازآنجاکه در این روش جوهر به شکل یک‌لایه نازک روی سطح چاپی قرار می‌گیرد و در داخل آن نفوذ نمی‌کند، کیفیت چاپ بهتر است. از طرفی میزان مصرف جوهر نیز کمتر می‌شود و در نهایت تونر با استفاده از مواد پوششی و با تابش اشعه UV (فرایندهای حرارتی) بر روی سطح ثابت می‌شود.
- همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم روش چاپ digital برای هر نوع سطحی قابل اجراست و در نتیجه از آن می‌توان برای چاپ تبلیغاتی نیز استفاده کرد.
آشنایی کاربردهای چاپ دیجیتال
زمانی که هنوز روش چاپ دیجیتال کتاب وارد صنعت چاپ و نشر نشده بود، برای چاپ تصاویر از واسطه‌های چاپی استفاده می‌کردند. به همین دلیل وقتی چاپ آغاز می‌شد، دیگر امکان تغییر نبود. اما حالا به لطف چاپ دیجیتال در چاپ تک این واسطه‌ها حذف شده است و اپراتور می‌تواند در هر نسخه‌ای از چاپ، اطلاعات را تغییر دهد. پس اگر بخواهید هر یک از سفارش‌های را با طرح‌های متفاوت چاپ کنید، نه‌تنها مراحل چاپ کمتر و آسان‌تر شده است، بلکه هزینه آن نیز بالا نمی‌رود و مجبور نیستید پول بیشتری بپردازید.
یکی دیگر از دلایل کاربردهای رایج چاپ دیجیتال به حذف پلیت‌ها مربوط می‌شود. در این روش دستگاه چاپگر به طور مستقیم به رایانه متصل می‌شود و می‌توانید داده‌ها یا تصاویر را روی سطح موردنظر چاپ کنید. همین ویژگی چاپگرهای دیجیتال، امکان درجه‌بندی یا کالیبراسیون دستگاه را فراهم می‌کند؛ بنابراین قبل از اینکه چاپ digital را به طور کامل انجام دهید و تمامی تیراژها را چاپ کنید، می‌توانید یک نمونه را انجام و به مشتری نشان دهید. درصورتی‌که از کار شما راضی بود، سایر مراحل چاپ دیجیتال را هم انجام دهید.
اگرچه از چاپ دیجیتال بیشتر برای کارهای تبلیغاتی، انتشار عکس و یا چاپ جلد کتاب استفاده می‌شود، اما چون قابلیت چاپ روی هر سطحی را دارد، می‌توان از آن برای سفارش‌های منحصربه‌فرد نیز استفاده کنید. چاپ کارت ویزیت، کاتالوگ، بیلبورد، بنر و… از جمله کاربردهای رایج این نوع چاپ است.
انواع چاپ دیجیتال در چاپ تک
این روش چاپ بر اساس ابعاد و تکنولوژی به‌کاررفته در آن انواع مختلفی دارد.
انواع ابعاد چاپ دیجیتال
این روش چاپ بر اساس ابعاد به سه نوع متوسط، بزرگ و عریض تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
- چاپ دیجیتال متوسط: اگر به دنبال چاپ کتاب، عکس، بروشور، کارت ویزیت، کاتالوگ، لیبل، لفاف‌های بسته‌بندی، عکس و… هستید، می‌توانید روی سطح مختلف 48*33 سانتیمتر یا برگه‌های +A3 آن را چاپ کنید.
- چاپ دیجیتال بزرگ: این نوع چاپ در فرمت‌های بزرگ با عرض 150 سانتیمتر انجام می‌شود و بیشتر برای پوسترهای تبلیغاتی یا بنر کاربرد دارد.
- چاپ عریض: اگر بخواهید یک چاپ دیجیتال با عرض 150 سانتیمتری انجام دهید که در مقابل آب و نور آفتاب هم مقاوم باشد، باید آن را روی سطوح چاپی خاص انجام دهید. این نوع چاپ نیز بیشتر برای بنر و سفارشاتی که در محیط‌های باز استفاده می‌شوند، کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: مراحل چاپ کتاب چیست؟
انواع روش چاپ دیجیتال
باتوجه‌به اینکه نوع تکنولوژی در مراحل چاپ دیجیتال تأثیر دارد، در اینجا لازم است با انواع آشنا شوید. به‌طورکلی برای این نوع چاپ از هفت تکنولوژی متفاوت استفاده می‌شود که عبارت‌اند از:
- روش چاپ دیجیتال نوری: در این روش تصاویر روی کاغذهای حساس به نور چاپ می‌شود. در مرحله بعد نور به سطح چاپ تابانده می‌شود. این روش چاپ دیجیتال به‌صورت دو مرحله انجام می‌شود و بیشتر برای چاپ عکس کاربرد دارد.
- روش چاپ حرارتی: در این روش چاپ دیجیتال بر روی کاغذهای حساس به گرما انجام می‌شود. به‌طوری‌که ماتریس‌های حرارتی یا لیزری روی سطح تابانده می‌شود تا رنگ و تصویر را روی سطح ایجاد کنند. از این روش برای چاپ تصاویر تک‌رنگ استفاده می‌شود.
- روش تصعید رنگ: در این روش ابتدا رنگ روی سلفون قرار می‌گیرد و بعد با کمک پرتوهای رنگی (ماتریس‌های حرارتی) روی سلفون بخار و سپس روی کاغذ ثبت می‌شود. این روش چاپ دیجیتال در چاپ تک از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و بیشتر در لابراتوارهای عکاسی استفاده می‌شود.
- روش چاپ جوهرافشان: در این روش داده‌های چاپ به‌صورت مستقیم و با جوهر مایع روی سطح موردنظر چاپ می‌شود. چاپگر جوهرافشان تونر را به‌صورت مستقیم از هد بر روی کاغذ منتقل می‌کند و چون از محمل میانی استفاده نمی‌کند، تأثیر عوامل محیطی روی کیفیت چاپ به حداقل می‌رسد.
- روش چاپ الکتروفوتوگرافی: این روش با دو نوع جوهر پودی یا تونری انجام می‌شود. به این صورت که با شعاع نور لیزر مرکب پودر ذوب می‌شود و داده‌ها را روی کاغذ چاپ می‌کند.
- مارکر لیزری: این روش بیشتر برای چاپ روی لیبل محصولات در کارخانه‌ها کاربرد دارد. برای چاپ مارک لیزری از اشعه لیزر استفاده می‌شود که با ایجاد حرارت، تصاویر و داده‌ها روی سطح موردنظر چاپ می‌شود.
مراحل چاپ دیجیتال
حالا رسیده‌ایم به اصل مطلب که به مراحل چاپ دیجیتال می‌پردازد. مطمئناً با توضیحاتی که در بالا ارائه دادیم تا حدودی با مراحل این روش چاپ آشنا شده‌اید. اما بهتر است آن را به‌صورت تک‌به‌تک توضیح دهیم.
مرحله اول طراحی و ساخت محتوا برای چاپ
قبل از اینکه بخواهید از روش چاپ دیجیتال کتاب، بروشور، کاتالوگ و…. استفاده کنید، ابتدا باید بدانید چه طرحی را باید روی سطح موردنظر پیاده کنید. در این مرحله شما به تیم تولید محتوا نیاز دارید که می‌تواند یک نویسنده، عکاس و یا حتی یک گرافیست باشد. در واقع شما باید ابتدا طرح خود را آماده کنید و سپس آن را در قالب یک فایل برای شرکت چاپ تک ارسال کنید.
تبدیل فایل Word به PDF یکی از نکاتی است که در این مرحله باید انجام دهید تا محتوای شما به‌هم‌ریخته نشود و درست همان‌طور که انتظارش را دارید، روی سطح موردنظر چاپ شود. برای سفارش چاپ digital هم می‌توانید بدون حضور در مرکز چاپ، سفارش خود را از طریق ایمیل ارسال کنید. سپس توضیحات لازم را با شرکت ارائه دهید تا مطابق با سفارش شما مراحل چاپ دیجیتال انجام شود.
مرحله دوم تأیید طرح
شرکت چاپ سفارش شما را دریافت کرده و سپس وارد مرحله تأیید نهایی می‌شود. ازآنجاکه بیشتر سفارش‌های روش چاپ دیجیتال دارای عکس و طرح‌های رنگی هستند، باید با وضوح و کیفیت بالا باشند دستگاه بتواند بدون خطا، چاپ را انجام دهد. به همین دلیل طرح شما از نظر کیفیت و وضوح بررسی می‌شود. درصورتی‌که کیفیت قابل‌قبولی نداشته باشد، طرح برگردانده می‌شود تا آن را باکیفیت بالا تهیه کنید.
مرحله سوم آماده‌کردن چاپگر دیجیتال
در این مرحله باید سر دستگاه چاپ با مایع مخصوص تمیز شود تا خشک نشود و به آن آسیبی نرسد. در مراکز چاپ این مرحله بعد از هر 100 چاپ انجام می‌شود که البته به میزان رنگ چاپ نیز بستگی دارد. با این حال برای آنکه سفارشات مشتریان با کیفیت بهتری چاپ شود، تمیز کردن سر دستگاه اهمیت دارد.
همچنین باید مقدار جوهر ضایعاتی که توسط دستگاه تولید شده است، بررسی شود. برای اینکه چاپ بی‌کیفیت نشود، باید تونر اضافه آن جمع‌‌آوری شود. همچنین برای اطمینان از نریختن جوهر، باید مدام درام کنترل و تخلیه شود. در تمامی دستگاه‌های چاپگر دیجیتال یک ظرف تمیزکننده قرار دارد که هر زمان سطح پاک‌کننده‌ها کم شود، به‌صورت اتوماتیک پر می‌شود. وجود این پاک‌کننده برای فرایند چاپ دیجیتال اهمیت زیادی دارد و نباید دستگاه از آن خالی شود.
وقتی دستگاه متوقف و دوباره راه‌اندازی می‌شود، اپراتور مقدار مشخصی پاک‌کننده در داخل ظرف می‌ریزد. اگر میزان پاک‌کننده کافی نباشد، به هد چاپگر دیجیتال آسیب می‌رساند. همچنین باید دمای تونر نیز بررسی شود که بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد باشد. سرد یا گرم شدن جوهر می‌تواند به هد دستگاه آسیب بزند.
مرحله چهارم اتصال پالت به دستگاه چاپ
در این مرحله ابتدا باید محتوایی که مشتری می‌خواهد چاپ کند، تنظیم شود. سپس پالت‌های مخصوص برای نگهداری سطح چاپ (کاغذ، سنگ و….) به دستگاه متصل شود. پالت باید مناسب و اندازه محصول باشد تا سطحی که قرار است در آن چاپ صورت بگیرد، روی آن قرار بگیرد و آماده چاپ شود.
در این مرحله باید سطح چاپ کاملاً صاف و بدون چین‌خوردگی باشد. درصورتی‌که مثلاً کاغذ یا پارچه دچار چین‌خوردگی شود، چاپ به‌خوبی انجام نمی‌شود و جزء ضایعات چاپ خواهد بود. به همین دلیل این مرحله چاپ دیجیتال در چاپ تک اهمیت زیادی دارد.
مرحله پنجم آغاز پروسه چاپ
همین که هدهای دستگاه ازیک‌طرف به سمت دیگر جابه‌جا می‌شود، جوهر روی سطح چاپ می‌شود و دیگر چاپ آغاز شده است.
وقتی چاپ تمام شود، سطح چاپ شده از پالت‌ها جدا می‌شود. حالا مرحله خشک‌کردن جوهر روی سطح چاپ است. برای این کار سطح چاپ شده در یک خشک‌کن بزرگ با دمای مناسب قرار می‌گیرد تا جوهر روی آن حرارت کافی را دریافت کند و به‌اصطلاح پخته شود. با خشک‌شدن جوهر، سطح چاپ شده از دستگاه خارج می‌شود.
یکی از آخرین مراحل چاپ دیجیتال به بررسی کیفیت اختصاص دارد. درصورتی‌که چاپ ایده‌آل انجام شده باشد، محصول آماده بسته‌بندی می‌شود.
بیشتر بخوانید: عوامل تأثیرگذار در کیفیت چاپ
نتیجه گیری
یکی از محبوب‌ترین روش‌های چاپ در دنیا، چاپ Digital است که در ایران نیز بیشتر در بخش منسوجات و کارهای تبلیغاتی استفاده می‌شود. چاپ دیجیتال در چاپ تک باکیفیت بسیار بالایی انجام می‌شود و مشتریان هر طرحی را که بخواهند می‌توانند روی سطح شیشه‌ای، کاغذی، پارچه‌ای، سنگی و… اجرا کنند. در اینجا علاوه بر اینکه از انواع و مزیت‌های چاپ دیجیتال صحبت کردیم، مراحل آن را نیز ارائه دادیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد.